Maatsoorten

We hebben allerlei maatsoorten leren kennen. Hier gaan we het vooral hebben over wisselingen in de gebruikte maatsoort.

Maatwisseling

Van maatwisseling is sprake als de maatsoort veranderd. Dat kan een eenmalige verandering zijn maar er kan ook (bijna) elke maat een verandering zijn. Wie kent het "America" uit "West Side Story" met zijn kenmerkende wisseling tussen 6/8 en 3/4.

Variabele metriek

Ook hier is sprake van maatwisseling maar dan volgens 'n bepaald patroon. Bijvoorbeeld een gelijkmatige verhoging of verlaging van het aantal tellen per maat (2/8-3/8-4/8). Maar ook andere reeksen zijn mogelijk.

Polyritmiek / Polymetriek

Polyritmiek is het gelijktijdig voor komen van wezenlijk verschillende ritmes. Dus gelijktijdig voorkomen van 2 achtsten op 'n tel en 'n achtsten triool is polyritmiek. Gelijktijdig voorkomen van 2 achtsten en 4 zestienden niet.

Bij polymetriek komen gelijktijdig 2 verschillende maatsoorten voor. Dat kan een combinatie zijn waarbij de zware maatdelen samenvallen (2/4 en 6/8) maar het kan ook een combinatie zijn waarbij die zware maatdelen niet (steeds) samen vallen (2/4 en 3/4).

Hemiool

Een hemiool is een korte maatwisseling die niet door een maatteken aangegeven wordt maar bijvoorbeeld door een verandering in het notenbeeld of ritmische structuur. Of door gebruik te maken van accent tekens. Zie het plaatje hieronder.